علی دینی ترکمانی دلایل نوسان و افزایش نرخ ارز و ارتباط آن با کسری بودجه دولت را تشریح کرد.
*** نوسان نرخ ارز و کسری بودجه دولت
به گزارش صنعت پرس به نقل از صنایع، در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۱ شاهد نوسانات گسترده نرخ دلار و حتی ورود به کانال ۶۰ هزار تومان در بازار غیر رسمی و بازگشت آن به کانال ۴۰ هزار تومان بودیم.
نکته عجیب در خصوص کاهش نرخ ارز به شبهات مطرح شده در این بازار مربوط می‌شود، در واقع برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند علت افزایش و کاهش نرخ ارز، تلاش دولت برای نوسان‌گیری و رفع مشکلاتی نظیر کسری بودجه است، در واقع به گفته کارشناسان اقتصادی، دولت در جهت جبران مشکلات مالی خود، نرخ ارز را افزایش داده و حال که از رفع مشکلات خود مطمئن شده و توانسته است بخشی از درآمدهای ارزی خود را با قیمت بالاتری به ریال تبدیل کند، نرخ ارز در بازار را کاهش می‌دهد.
خبرنگار صنایع به دلیل اهمیت موضوع، بررسی این ادعا را در دستورکار خود قرار داد و در گفتگوی اختصاصی با یکی از کارشناسان اقتصادی کشور صحت و سقم این موضوع را بررسی کرد که در ادامه می‌توانید این گفتگو را ملاحظه نمایید.
*** نوسان نرخ ارز برای رفع کسری بودجه؛ آری یا خیر؟
علی دینی ترکمانی در ابتدای این گفتگو و در پاسخ به این پرسش که آیا نوسانات نرخ ارز در روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ به دلیل جبران کسری بودجه دولت بوده است، توضیح داد:
در کشور ما همواره این فرضیه که نوسان نرخ ارز برای جبران کسری بودجه است وجود دارد.
اما من خیلی موافق این فرضیه و نگاه نیستم.
البته این فرضیه طبیعی است چرا که پولی که بانک مرکزی در ازای صادرات نفت از دولت دریافت می‌کند، بعداً در قالب تجدیدنظر در نرخ تثبیت در حساب کتاب‌های بانک مرکزی و دولت اعمال می‌شود.
برای مثال ۱۰ یا ۲۰ میلیارد دلار از این مبلغ را که با نرخ قبلی دلار در بودجه محاسبه شده، بانک مرکزی در طول زمان این مبلغ را با نرخ روز دلار در بازار تزریق می‌کند.
لذا طبیعی است که این اختلاف قیمت در حساب کتاب‌ها اعمال می‌شود و ممکن است در خالص بدهی دولت به بانک مرکزی تاثیر بگذارد.
وی در ادامه تصریح کرد:
به نظر بنده دلیل افزایش نرخ ارز تامین کسری بودجه دولت نیست و مسئله اصلی شرایط اقتصادی کشور، انتظاراتی که به دلیل عملکرد سیاسی ناگهان تشدید می‌شود و عدم برنامه‌ریزی‌های بلند مدت اقتصادی است که منجر به نوسانات ارزی در ایران می‌شود، چرا که اگر ما بخواهیم بپذیریم نوسان نرخ ارز برای کسری بودجه است این سوال پیش می‌آید که چرا طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۹ و ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ دلار افزایش قابل توجهی نداشت.
همچنین اگر بخواهیم دوره‌هایی که بازار دلار ثبات دارد و دوره‌هایی که بازار دلار ثباتی ندارد را مقایسه کنیم مشخص خواهد شد که اصلی ترین دلیل نوسانات نرخ ارز شرایط سیاسی است.
به عنوان مثال پس از ورود ترامپ به کاخ سفید شاهد افزایش قابل توجه قیمت دلار در بازار و بعد از ورود بایدن به کاخ سفید شاهد کاهش نرخ ارز از کانال ۳۱ هزار تومان به زیر ۲۰ هزار تومان هستم.
لذا با توجه به اینکه چند ماه اخیر شاهد تحولات سیاسی داخلی و خارجی بودیم طبیعی است همه اینها پیامدهای خاصی را به بازار و نرخ ارز صادر کند.
به عنوان مثال پس از خبری که در خصوص مذاکره ایران و عربستان با واسطه‌گری چین منتشر شد شاهد کاهش قیمت دلار از ۵۷ هزار تومان به ۴۶ هزار تومان بودیم.
بنابراین نوسانات نرخ ارز به این صورت به نظر بنده نمی‌تواند برای تامین کسری بودجه دولت باشد.
*** استقراض از بانک مرکزی
به گزارش صنعت پرس، کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در پایان و با بیان اینکه دولت می‌تواند مسئله کسری بودجه خود را به روش‌های دیگری نظیر استقراض از بانک مرکزی یا انتشار اوراق قرضه تامین کند، اظهار داشت:
دولت می‌تواند به جای اینکه خالص بدهی خود را به بانک مرکزی افزایش دهد از متغیر دیگری که در بانک مرکزی به نام خالص سایر اقلام وجود دارد استفاده کنند و این متغیر را افزایش دهد، یعنی بانک مرکزی اوراق قرضه را که دولت منتشر می‌کند خریداری کند و این پول را در اختیار دولت قرار دهد.
در ظاهر با این کار دولت اقدام به فروش اوراق کرده و استقراضی از بانک مرکزی انجام نداده است، اما در واقع اگر بانک مرکزی نتواند اوراق خریداری شده را به مردم و شرکت‌ها بفروشد و خریدار نهایی خود بانک مرکزی بماند معنی آن این است که استقراض پول از بانک مرکزی صورت گرفته است.
انتهای پیام///
